Inleiding

De Rijn is al eeuwenlang een belangrijke waterweg: essentieel voor zowel economische activiteiten als de ecologische gezondheid van Europa. Door klimaatverandering staat deze rivier onder druk, en wordt het stroomgebied geconfronteerd met nieuwe uitdagingen. Dit onderzoek focust op het analyseren van het veranderende klimaat en de specifieke gevolgen voor de waterhoogte in de Rijn, met een bijzondere nadruk op de scheepvaart.

De centrale vraag van dit onderzoek luidt: “Hoe beïnvloedt klimaatverandering de waterhoogte in het stroomgebied van de Rijn en wat zijn de consequenties hiervan voor de scheepvaart?” Door deze vraag te beantwoorden, wordt met dit onderzoek inzicht gegeven hoe waterstanden in de toekomst invloed hebben op de scheepvaart onder verschillende klimaatscenario’s

Gebruikmakend van geavanceerde hydrologische modellen zoals PCR-GLOBWB (Sutanudjaja et al., 2018) en Wflow (van Verseveld et al., 2024) op het eWaterCycle platform (Hut et al., 2022), onderzoekt dit project de voorspelde veranderingen in de waterhoogte van de Rijn onder verschillende klimaatscenario’s. Deze modellen helpen met het weergeven van de invloed van klimaatverandering op de hydrologische eigenschappen van het stroomgebied, en helpen hiermee indirect met het in kaart brengen van bredere gevolgen zoals waterhoogte.

De informatie in dit rapport is ingedeeld in vijf hoofdstukken. Ten eerste is er een literatuuronderzoek gedaan naar de effecten van klimaatverandering op Europese stroomgebieden, met name de Rijn, en welke hydrologische modellen er beschikbaar zijn om de impact hiervan te voorspellen. Daarna volgt de uitleg van de methodologie. Hier is een keuze gemaakt in de modellen en is bekeken welke parameters er benodigd zijn om dit model effectief te laten lopen en over welke tijdsspan. Dit wordt gevolgd door de resultaten van de modellen, de impact van de waterhoogte op de scheepvaart en welke patronen er zichtbaar zijn in de toekomst. Hierna zijn de resultaten vergeleken met eerdere studies over waterhoogte en worden de lange termijn gevolgen ervan besproken. Ten slotte is in het laatste hoofdstuk een conclusie geformuleerd welke aanpassingen er eventueel gemaakt moeten worden en hoe er op de impact van klimaatverandering geanticipeerd kan worden.

Verdere diepgang op de onderzoeken en cijfers kunnen worden gevonden in de bijlagen. In bijlage A zijn de gebruikte modellen beknopt uitgelegd, Bijlage B bevat de gesimuleerde grafieken die rechtstreeks vanaf het eWaterCycle platform zijn gehaald. In bijlage C zijn de gesimuleerde resultaten ter verduidelijking in het groot weergegeven en in bijlage D is de berekende afvoer – waterhoogte relatie weergegeven.